Δε νομίζω ότι χρειάζεται κάποιος ιδιαίτερα επιχειρήματα για να φάει σταφύλια αυτή την εποχή. Η ιστορία και η παράδοση έχει υμνήσει δεόντως τον καρπό του θεού Διόνυσου που κοσμούσε τα συμπόσια των Αρχαίων Ελλήνων αλλά και τις Χριστιανικές γραφές. Δεν μπορεί λοιπόν παρά η συμβολική αξία του σταφυλιού να αντανακλά την πραγματική του, η οποία έχει αποδειχθεί με τη βοήθεια της επιστήμης και εξακολουθεί να ερευνάται με εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Ας βάλουμε λοιπόν στο μικροσκόπιο τον πολύτιμο αυτό καρπό για να δούμε ποια είναι τα πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα για τη διατροφική του αξία.

 

Πλούσιο σε σημαντικά θρεπτικά συστατικά

Πολυάριθμα είναι τα συστατικά που περιέχει ο καρπός του σταφυλιού:

• Βιταμίνες: A, C, B, Κ
• Μέταλλα: Κάλιο, Φώσφορο, Ασβέστιο, Σίδηρο
• Σάκχαρα και φυτικές ίνες
• Αντιοξειδωτικές ενώσεις (πολυφαινόλες, ρεσβερατρόλη)
• Ακόμα και ίχνη πρωτεϊνών

Ωστόσο για πολλούς η λαχτάρα να απολαύσουν το γευστικό αυτό φρούτο ανακόπτεται από πεποιθήσεις όπως «τα σταφύλια παχαίνουν» ή «τα σταφύλια ανεβάζουν το σάκχαρο», ας ξεκινήσουμε λοιπόν καταρρίπτοντας τις πεποιθήσεις αυτές.

Μέτρον Άριστον

Μια μερίδα σταφύλι νοείται μια ποσότητα που αντιστοιχεί στις 15 περίπου ρόγες και αποδίδει γύρω στις 60 θερμίδες, όσο ένα μέτριο μήλο ή πορτοκάλι.

Η σύσταση για έναν μέσο ενήλικα είναι οι 3 μερίδες φρούτου την ημέρα. Κάνοντας λοιπόν τον υπολογισμό θα βρεις την ποσότητα σταφυλιών που μπορείς να καταναλώνεις καθημερινά (αν αποφασίσεις να τρως μόνο σταφύλι για κάποιες ημέρες). Σε μεγαλύτερες ποσότητες το σταφύλι μπορεί να προκαλέσει αύξηση του βάρους όπως και οποιοδήποτε άλλο φρούτο.

 

Τι ισχύει για τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη

Σε αντίθεση με τις «φήμες», μελέτες που έχουν γίνει σε άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου2  έχει αποδειχθεί ότι, δεδομένης της πρόσληψης «λογικών» ποσοτήτων, το σάκχαρο δεν επηρεάζεται αρνητικά καθώς το σταφύλι έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη λόγω της ειδικής σύστασης των σακχάρων του, ενώ υπάρχουν μελέτες που έχουν καταδείξει ότι οι ιδιαίτερες ενώσεις που περιέχει το σταφύλι, όπως η ρεσβερατρόλη, η κερσετίνη, οι κατεχίνες και οι ανθοκυανίνες, λειτουργούν προστατευτικά

• αυξάνοντας την ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη
• βελτιώνοντας την λειτουργία και προλαμβάνοντας την καταστροφή των β-κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη

Με απλά λόγια τα ερευνητικά δεδομένα υποστηρίζουν την ασφαλή και «επικερδή» κατανάλωση τους από τα άτομα αυτά, ΠΑΝΤΑ ωστόσο προσέχοντας την ποσότητα!

 

«Βόμβα» αντιοξειδωτικών και αντιφλεγμονωδών ενώσεων

Τα αντιοξειδωτικά είναι φυσικές ενώσεις οι οποίες προστατεύουν την καταστροφή των κυττάρων από το οξειδωτικό στρες που προκαλείται τόσο από περιβαλλοντικούς όσο και από την παρουσία νοσημάτων. Τα σταφύλια χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερα υψηλές συγκεντρώσεις αντιοξειδωτικών ενώσεων – εκτός της γνωστής βιταμίνης C- όπως ρεσβερατρόλη, πολυφαινόλες, κατεχίνες, ανθυκυανίνες, κ.α. Πολλές από τις ενώσεις αυτές ασκούν παράλληλα και αντιφλεγμονώδη δράση (καταστέλλουν δηλαδή φλεγμονές στο σώμα που αναπτύσσονται λόγω νόσου, τραύματος ή κακής διατροφής). Στο σύνολό τους οι ενώσεις αυτές που περιέχονται κυρίως στη φλούδα και στα κουκούτσια των σταφυλιών, έχουν μελετηθεί τόσο σε ζώα όσο και στον άνθρωπο και φαίνεται να έχουν σημαντικά οφέλη για την υγεία. Ας δούμε λοιπόν τα κύρια ευρήματα των επιστημονικών δεδομένων.

Καρδιαγγειακή Υγεία

Οι πολυφαινόλες, η ρεσβερατρόλη και οι ανθυκυανίνες φαίνεται ότι επιδρούν στην αποκατάσταση της μορφολογίας και λειτουργίας της καρδιάς και των αγγείων μετά από βλάβη, μειώνοντας την φλεγμονή και βελτιώνοντας τον μεταβολισμό των λιπιδίων. Επιπλέον, η υψηλή ποσότητα καλίου, μέσω της αύξησης της διούρησης που προκαλεί, συμβάλλει στην ελάττωση της αρτηριακής πίεσης, παράγοντας σημαντικός για την καρδιαγγειακή υγεία.

Καρκίνος

 Υπάρχει ένας μικρός αριθμός μελετών που δείχνουν ότι μια δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε σταφύλια, προϊόντα σταφυλιών και κυρίως εκχύλισμα κουκουτσιών σταφυλιού, προλαμβάνει ή και καθυστερεί την εξέλιξη ορισμένων καρκίνων (παχέος εντέρου, ήπατος, μαστού) και προστατεύει έναντι των παρενεργειών της χημειοθεραπείας στη απόπτωση των υγιών κυττάρων. Ακόμα και αν τα δεδομένα είναι ακόμα πρώιμα, η προσθήκη σταφυλιών στην  διατροφή  είναι σε κάθε περίπτωση ωφέλιμη.

 

Οστική Υγεία

Στοιχεία από μελέτες σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες έχουν δείξει ότι η προσθήκη σταφυλιών στο διαιτολόγιό τους συμβάλλει σε έναν βαθμό στην καθυστέρηση της απώλειας οστικής μάζας. Η βιταμίνη Κ που περιέχουν αποτελεί βασικό συστατικό (μαζί με το ασβέστιο) για την δημιουργία οστίτη ιστού, ενώ η ρεσβερατρόλη φαίνεται ότι λειτουργεί ως φυτο-οιστρογόνο, αποκαθιστώντας έστω και στον ελάχιστο βαθμό την έλλειψη οιστρογόνων κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης.

 

Νόσος Alzheimer

Και στην περίπτωση της νόσου αυτής, τα αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδη συστατικά του σταφυλιού έχει δειχθεί ότι προστατεύουν ή καθυστερούν τον εκφυλισμό των εγκεφαλικών λειτουργιών, βελτιώνοντας τις λειτουργίες μνήμης και συγκέντρωσης.

 

Λειτουργία Εντέρου

Ο τύπος και η ποσότητα των φυτικών ινών των σταφυλιών συμβάλλει σημαντικά στην σωστή λειτουργία του εντέρου, βελτιώνοντας την ποικιλία της μικροβιακής χλωρίδας, συμβάλλοντας στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας, αλλά και άλλων καταστάσεων δυσλειτουργίας του παχέος εντέρου (αιμορροΐδες, εκκολπωματίτιδα).

Επίσης υπάρχουν αρκετά δεδομένα για οφέλη της κατανάλωσης σταφυλιών σε διαταραχές της όρασης και παθήσεις του δέρματος.

Εκτός από τον φρέσκο καρπό, οι επιστήμονες μελετούν εντατικά τα συστατικά που εκχυλίζουν από την φλούδα και τα κουκούτσια του σταφυλιού, δοκιμάζοντας τις επιδράσεις των υψηλών συγκεντρώσεων αντιφλεγμονωδών και αντιοξειδωτικών παραγόντων, αλλά και τις επιδράσεις που έχει ο καρπός αυτός όταν μετατρέπεται σε κρασί, με εντυπωσιακά μέχρι τώρα αποτελέσματα σε πολλές παθήσεις.

Να σημειώσουμε ότι τα οφέλη αυτά παρέχονται από όλες τις ποικιλίες σταφυλιού, με τις σκουρόχρωμες ποικιλίες και τις ποικιλίες με κουκούτσια να περιέχουν μεγαλύτερες συγκεντρώσεις κυρίως αντιοξειδωτικών ενώσεων.

Απόλαυσε λοιπόν άφοβα τον πολύτιμο αυτό καρπό και επωφελήσου από τα οφέλη που παρέχει στην υγεία σου.

 

Βιβλιογραφία 

• Resveratrol, in its natural combination in whole grape, for health promotion and disease management,New York Academy of Sciences, 2015
• Grapes and Cardiovascular Disease,Journal of Nutrition, 2009
• Resveratrol and diabetes: from animal to human studies,Biochimica Biophysica Acta, 2014)
• Longevity nutrients resveratrol, wines and grapes,Genes Nutrition 2009
• Concord grape juice supplementation improves memory function in older adults with mild cognitive impairment,British Journal of Nutrition, 2009
• Anticancer and Cancer Chemopreventive Potential of Grape Seed Extract and Other Grape-Based Products,Journal of Nutrition, 2009
• Resveratrol inhibits migration and invasion of human breast-cancer cells,Molecular Nutrition and Food Research, 2008
• Development of grape polyphenols as multi-targeting strategiesfor Alzheimer’s disease, Neurochem Int, 2021
• Fruits for Prevention and Treatment ofCardiovascular Diseases, Nutrients, 2017